Herken jij als coach diskwalificaties in het coachgesprek?
In ieder coachgesprek draait het om heldere communicatie, maar wat als die helderheid wordt verstoord? Soms merk je als coach dat het gesprek stroef loopt of dat de ander niet écht contact maakt. De oorzaak? Diskwalificaties – subtiele, vaak onbewuste communicatieve blokkades die het coachproces kunnen ondermijnen.
Wat zijn diskwalificaties?
Het concept ‘diskwalificatie’ werd geïntroduceerd door psycholoog Paul Watzlawick. Het verwijst naar boodschappen die vaag, tegenstrijdig of onduidelijk zijn. Soms gebeurt dit bewust, bijvoorbeeld om een conflict te vermijden. Vaker gebeurt het onbewust – uit angst, schaamte of onzekerheid. In alle gevallen zorgt het ervoor dat de boodschap kracht verliest.
Er zijn drie hoofdvormen van diskwalificatie, die je als coach moet leren herkennen én bevragen.
1. Diskwalificatie door de zender
De cliënt neemt afstand van de eigen boodschap: “Sommige mensen zouden hier overstuur van raken.” Maar hoe zit het met de cliënt zelf? Dit is een manier om gevoelens te vermijden of verantwoordelijkheid te ontlopen. Als coach zou je hierop kunnen reageren met: “Wat doet dit met jou?” of “Hoe raakt dit jou persoonlijk?”
2. Diskwalificatie van de boodschap
Hier is de boodschap zelf onduidelijk of verwarrend. Denk aan vaag taalgebruik, ironie, of het ontwijken van het onderwerp. De cliënt zegt bijvoorbeeld: “Dat zou kunnen werken, als alles meezit.” Wat bedoelt diegene precies? Als coach zou je kunnen vragen: “Wat bedoel je met ‘als alles meezit’? Wat kun jij zelf beïnvloeden?”
3. Diskwalificatie door de ontvanger
De ontvanger (bijvoorbeeld de cliënt) negeert, minimaliseert of verdraait een boodschap. Een suggestie voor ontspanning wordt weggewuifd: “Dat werkt toch niet voor mij.” Hier blokkeert de cliënt het gesprek voordat het echt begonnen is. Coachvraag: “Wat maakt dat je denkt dat dit niets voor jou is?”
Waarom is dit belangrijk?
Diskwalificaties staan echte verbinding in de weg. Als coach is het jouw taak om dit niet weg te poetsen, maar te vertragen en te bevragen. Benoem wat je opvalt, zonder oordeel. Door te vertragen maak je de communicatie weer zuiver en help je je cliënt verantwoordelijkheid te nemen voor zijn of haar verhaal.
Praktische tips voor de coach:
- Stel open en nieuwsgierige vragen
- Benoem tegenstrijdigheden in woorden en lichaamstaal
- Vraag door op vage formuleringen
- Leid het gesprek terug naar de cliënt: “En hoe is dit voor jou?”
- Wees alert op je eigen diskwalificaties als coach
Wie diskwalificaties leert herkennen en benoemen, brengt het coachgesprek terug naar de kern: authentiek contact en echte beweging. Want achter iedere ontwijkende zin of ironische grap schuilt vaak een vraag om aandacht, erkenning of verandering.
Herken jij dit in jouw gesprekken? In onze opleidingen Coaching en Counselling Jaar 1 en Jaar 2 leer je hoe je diskwalificaties opmerkt én effectief ombuigt – zodat jouw coachgesprekken écht transformerend worden.
